Αρχική » Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής » Αγιορειτικά Απανθίσματα Α' » CD » CD 19ο & CD 20ό

CD 19ο & CD 20ό

ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΛΗ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΚΑΙ Μ. ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ (CD 19ο)
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΕΛΗ  Μ. ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΚΑΙ ΠΑΣΧΑ (CD 20ό)

Περιεχόμενα

Αρχαία Μέλη Ακαθίστου και Μ. Εβδομάδας (CD 19ο)

1. Θεός Κύριος ηχ πλ δ΄ (Ακαθίστου). 7'.41".
2. Το προσταχθέν μυστικώς ηχ πλ δ΄ (Ακαθίστου). 7'.18".
3. Τη υπερμάχω στρατηγώ ηχ πλ δ΄ (Δίχορο). 23'.53".
4. Αλληλούια ηχ πλ δ΄ (Νυμφίου). 3'.38".
5. Ιδού ο Νυμφίος έρχεται ηχ πλ δ΄. 7'.40".
6. Ότε οι ένδοξοι μαθηταί ηχ πλ δ΄Γα (Μ. Πέμπτης). 6'.11".

Ιστορικά Μέλη Μ. Εβδομάδας και Πάσχα (CD 20ο)

1. Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις ηχ πλ δ΄ Πέτρου Πελοποννησίου (Δοξαστικό Αποστίχων Μ. Τρίτης). 25'.03".
2. Προς σέ ορθρίζω ηχ πλ β΄ Πέτρου Πελοποννησίου (Κανόνας Μ. Πέμπτης, Ωδή ε΄ και θ΄). 15'.00".
3. Κύματι θαλάσσης ηχ πλ β΄ Πέτρου Πελοποννησίου (Κανόνας Μ. Σαββάτου, Ωδή α΄ και θ΄). 14'.34".
4. Αναστάσεως ημέρα ηχ πλ α΄ Χρυσάφη του νέου (Δοξαστικό Πάσχα). 11'.28".
5. Χριστός Ανέστη ηχ πλ α΄ (Παλαιό). 2'.21".

Σχολιασμός

Στα CD 19ο και 20ο ψάλλει ο μοναχός Σπυρίδων Μικραγιαννανίτης, Γέρων της Καλύβης ‘Κοίμηση Θεοτόκου’ Μικράς Αγ. Άννης. Στα δύο αυτά CD περιέχονται, αποκλειστικά, αρχαία και νεώτερα ιστορικά μέλη, όπως αυτά εξακολουθούν να ψάλλονται στη λατρευτική περιοχή της Σκήτης της Αγίας Άννης (ηχογράφηση, Μάρτιος 2005). Το πρώτο (αρ. 19) περιλαμβάνει τα γνωστά, και από τη μακραίωνη χειρόγραφη παράδοση, αρχαία μέλη του Ακαθίστου και της Μ. Εβδομάδας (Νυμφίου και Μ. Πέμπτης). Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τα αρχαία αργά μέλη Θεός Κύριος, Το προσταχθέν μυστικώς, το δίχορο Τη υπερμάχω, επίσης το Αλληλούια, το Ιδού ο Νυμφίος, και το μέλος της Μ. Πέμπτης Ότε οι ένδοξοι μαθηταί. Το δεύτερο (αρ. 20) περιλαμβάνει το γνωστό μέλος Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις του Πέτρου Πελοποννησίου, τους Κανόνες Προς σέ ορθρίζω (Ωδές α' και θ') και Κύματι θαλάσσης (Ωδές α' και θ') από το αργό Ειρμολόγιο του ίδιου, τέλος το γνωστό Αναστάσεως ημέρα του Χρυσάφη του νέου και το παλαιό, κατά το αγιορειτικό τυπικό, αργό Χριστός ανέστη. Καταρχήν, όλα τα μέλη ανήκουν σε εορτές, των οποίων ο λατρευτικός πυρήνας παραμένει, ειδικά στο Άγιον Όρος, περισσότερο στατικός και αναλλοίωτος. Έπειτα, και ο ειδικός χώρος στον οποίο ψάλλονται (η Σκήτη της Αγίας Άννης) φαίνεται επίσης ότι έχει διατηρήσει (ασφαλώς και λόγω της ανέκαθεν φυσικής απομόνωσης) πολλά στοιχεία της αρχαιότροπης ψαλτικής εκφοράς. Ειδικότερα μάλιστα, ο τρόπος και το ύφος απόδοσης των Κανόνων της Μ. Εβδομάδας, από το αργό Ειρμολόγιο του Πέτρου Πελοποννησίου, υποβάλλουν αναμφισβήτητα τον αρχαίο αγιορειτικό τρόπο εκφοράς του αργού Ειρμολογίου. Το μέλος στους δύο αυτούς Κανόνες παραπέμπει περισσότερο σε παλαιότερα μελικά πρότυπα, και μάλιστα ακραιφνώς αγιορειτικά. Το Αργό Ειρμολόγιο του Πέτρου Πελοποννησίου στοιχείται, πρέπει να σημειωθεί, στη μελισματική παράδοση του Ειρμολογίου του αγιορείτη μοναχού Ιωάσαφ του νέου Κουκουζέλη (αρχές 17ου αι.), όπως επίσης και σ’ εκείνο του Θεοφάνη του Καρύκη (τέλος 16ου αι.), ίσως και σε αντίστοιχη προφορική. Από την άποψη αυτή, κρίνεται εύλογη η γρήγορη, και σταθερή, αντικατάσταση στο Άγιον Όρος του νεωτερικού, και Κωνσταντινουπολίτικου, Ειρμολογίου του Μπαλασίου ιερέως από το περισσότερο παραδοσιακό και “αγιορειτικό” Ειρμολόγιο του Πέτρου Πελοποννησίου. Με τα δεδομένα αυτά, η παρούσα ερμηνεία εδώ των δύο Κανόνων της Μ. Εβδομάδας από το Αργό Ειρμολόγιο του Πέτρου παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Πρωτίστως γιατί η ερμηνεία αυτή στηρίζεται στην επιτόπια αγιορειτική ακουστική παράδοση, και λιγότερο στην κοινή (και έντυπη) όπως αυτή είναι γνωστή στον ευρύτερο εκκλησιαστικό λειτουργικό χώρο. Επιβεβαιώνεται έτσι, και από τη μακραίωνη αγιορειτική λειτουργική πράξη, η ιστορική αναγωγή του Αργού Ειρμολογίου του Πέτρου Πελοποννησίου στον αρχαίο αγιορειτικό του πυρήνα και σε μιαν ανάλογη μελική δομή και εκφορά. Από την άποψη αυτή, η καταγραφή εδώ της ψαλτικής αυτής εκδοχής, όπως επιβιώνει στην ειδική μοναστική περιοχή της Μικράς Αγίας Άννης, αποτελεί επιπλέον πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο. Το ψαλτικό υλικό του συγκεκριμένου ψηφιακού δίσκου συμπληρώνεται από το επίσης αρχαίο, και ευρύτατα διαδεδομένο ακόμη στο Άγιον Όρος, αργό Χριστός ανέστη ηχ πλ α', σε μια κοινή και κλασική εκτέλεση, στεντόρεια και εξίσου αρχαιότροπη.

Η ψαλτική εκφορά και ερμηνεία του πατρός Σπυρίδωνα Μικραγιαννανίτη σε όλα αυτά τα ιστορικά λειτουργικά μέλη, παλαιά και νεώτερα (Ακαθίστου, Μ. Εβδομάδας, Πάσχα), εμπεριέχει πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία. Και πρώτα, ο αργός, έγχρονος ρυθμός, στιβαρός και επίσημος, περισσότερο βραδύς στην εκφορά της θέσης (κατά μίαν παλαιότροπη τεχνική), ο οποίος δίνει έτσι ιδιαίτερη έμφαση στον ρυθμικό και χρονικό βηματισμό. Η αναλυτική και πεποικιλμένη διατύπωση, έλλογη και σύμμετρη, με χαρακτηριστική την απόδοση των ποιοτικών χαρακτήρων, όπου πρέπει και όπως πρέπει, και πολλά άλλα κατά παράδοση στοιχεία, τα οποία καθιστούν τα αργά αυτά ιστορικά μέλη ακόμη περισσότερο μελισματικά και ηδύφωνα. Το ύφος, στιβαρό, αρχαιοπρεπές, επίσημο, χωρίς επιτηδεύσεις στο ήθος και στην εκφορά, ανταποκρινόμενο έτσι στον ουσιαστικό και βαθύ εκκλησιαστικό χαρακτήρα των μελών αυτών. Το στεντόρειο και ευρύφωνο ηχόχρωμα, η αυθεντική και φυσική έκφραση, η εσωτερική συμμετοχή και μέθεξη, όλα καθιστούν την εκφορά αυτή ειδικό σήμα του τρόπου και του ήθους της παλαιότερης Αγιορειτικής ψαλτικής γενιάς, αλλά και χρήσιμο σηματωρό για το πώς πρέπει να εκτελούνται σήμερα τα αρχαία αργά και ιστορικά εκκλησιαστικά μέλη. Γενικότερα, η εκτέλεση και η ερμηνεία του πατρός Σπυρίδωνα σε όλα τα μέλη αυτά, στιβαρή και στεντόρεια, με το τόσο χαρακτηριστικό ευρύφωνο, και βαθύφωνο, ηχόχρωμα, αποτυπώνει εξαίρετα μια ζωντανή ακόμη, αλλά ιδιαίτερα αρχαιότροπη, αγιορειτική ψαλτική παράδοση. Από την άποψη αυτή, η παρούσα ηχογράφηση καταγράφεται ως ένα ηχητικό τεκμήριο σημαντικότατο για την Αγιορειτική και τη γενικότερη Εκκλησιαστική μουσική ιστορία και παράδοση.

Κατέβασμα
Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο Μουσικό Κείμενο

Κατέβασμα
Προφορικό